Karen Human Rights Group

တီအူကီၢ်ရ့ၣ် တၢ်ပာ်ဖျါအဖုၣ်- SAC ခးဘၣ်ဒိဝဲသဝီဖိတဂၤ, ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီး ကဘီ ယူၤခးလီၤတၢ်အဃိ ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ ဖဲထီတထူၣ်ဒီးဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ် လါယနူၤအါရံၤဒီးလါမးရှး ၂၀၂၅ နံၣ်

 

လါယနူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC သုးဖိဖီၣ်ဝဲသဝီဖိတဂၤဒီးခးဝဲဖဲအအ---သဝီ, ဒ့လိာ်ကရူၢ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲနးနးကလဲာ်န့ၣ်လီၤ.

ဖဲလါယနူၤအါရံၤ ၁၁ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤန့ၣ်, SAC [ထံကီၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးကီၣ်ကးကရၢ] သုးဖိလၢအအိၣ်ဟဲဖဲသုးရ့ၣ်လၢ တၢ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်တဖုဟဲမၤဝဲသုးတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီးတိာ်ပာ်ဝဲလၢမၤဆှဲမၤပျီဝဲတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဒီးကထီၣ်ဒုးဝဲလီၢ်ကဝီၤသုးဖီၣ်စုကဝဲၤကရူၢ်ဒီးပၢဘၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအအ---တၢ်လီၢ်, ဒ့လိာ်ကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဂီၤခီ ၇း၃၀ အဆၢကတီၢ်, SAC သုးဖိအကျါတဂၤပညိၣ်ခးဝဲသဝီဖိတဂၤလၢအမံၤမ့ၢ်အ---ဒီးကျိဖဲအဝဲဟးထီၣ်က့ၤလီၤဒိးဒီးသိလ့ၣ် ယီၢ် (ဆဲးကဲး)ဖဲကျဲလၢအအိၣ်ဖဲသဝီဖိလၢအမံၤမ့ၢ်အူဘ---တဂၤအဟံၣ်မဲာ်ညါဖဲအအ---သဝီခၢၣ်သးန့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိအံၤ မၢဆူၣ်ဝဲသဝီဖိအံၤလၢကအိၣ်ပတုာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲအိၣ်ပတုာ်အဆၢကတီၢ် SAC ဃ့န့ၢ်ဆူၣ်ဝဲအသိလ့ၣ်ယီၢ်ဒီးလီတဲစိန့ၣ်လီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံအဝဲသ့ၣ်ဖီၣ်ဝဲအီၤဒီး SAC သုးဖိတနီၤက့ၤကိးအီၤဆူပှၢ်ပူၤ ဖဲသဝီချၢန့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤတဲအီၤလၢ ဘ့ၣ်လီၤကွံာ်ခီၣ်ဖံးဒီးခိၣ်ဖျီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ, SAC သုးဖိတဂၤ ဖဲအတဲလီတဲစိအဆၢကတီၢ်ဃၣ်တရံးဃီၤအသးဒီး အ--- အံၤဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲအဃိ SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးအီၤဒီးကျိ (၄) ထံၣ် မ့တမ့ၢ် (၅) ထံၣ်ညါန့ၣ်လီၤ. အဝဲအစုလၢအထွဲတကပၤဘၣ်ဒိဝဲဒီးကျိချံနးမးန့ၣ်လီၤ. အစုအံၤသွံၣ်လီၤဘၣ်ဆၣ် အဝဲဆဲးဃ့ၢ်ဒီးက့ၤကဒါ က့ၤဝဲဆူအဟံၣ် ဖဲအအ---သဝီ န့ၣ်လီၤ. အ---ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဆူ KHRG အိၣ်လၢ “ဖဲအဝဲသ့ၣ်က့ၤကိးယၤလၢပှၢ်ပူၤဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် မၢယဘ့ၣ်လီၤခီၣ်ဖံးဒီးခိၣ်ဖျီၣ်. ဝံၤအဝဲသ့ၣ်တဲယၤလၢနကဘၣ်အိၣ်ဘှံးဖဲန့ၣ်. နကဘၣ်အိၣ်ဖဲန့ၣ်ထီဘိလီၤ. လၢအတၢ်ကတိၤ ဒ်အံၤအဖီခိၣ် ယဆိကမိၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ကမၤသံယၤလီၢ်တံၢ်လံ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ သံဂ့ၤမူဂ့ၤန့ၣ်ယကျဲးစၢးဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးကွံာ်. ဖဲယဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးကွံာ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ခးယၤလီၤ. ကျိချံဘၣ်ယၤဒီးယဘၣ်ဒိလီၤ.”

 

ဖဲအဝဲဟဲက့ၤတုၤလၢအဟံၣ်အဆၢကတီၢ်အဟံၣ်ဖိဃီဖိထံၣ်လၢအသွံၣ်လီၤဒီးတဘျီဃီကိးန့ၢ်ဝဲပှၤနီသိလ့ၣ်ဖိလၢအမၤတၢ်လၢသရိာ်တဂၤလၢကလဲၤဆှၢအီၤလၢတၢ်ဆါဟံၣ်လၢအအိၣ်ဖဲတီအူဝ့ၢ်လၢကကူစါယါဘျါသးအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဆါဟံၣ်အံၤဘၣ် တၢ်ပၢဆှၢတီခိၣ်ရိၣ်မဲအီၤလၢ SAC န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိအဝဲဘၣ်ဒိအဃိ အစုဃံလၢအဖီခိၣ်တဘိကၢ်ဝဲ ဒီးကသံၣ်သရၣ်ကူစါဒီး ထီထီၣ်န့ၢ်အီၤလၢထးန့ၣ်လီၤ. တနံၤဃီဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးဒီးတချုးတၢ်ဖီၣ်အီၤဒံးဘၣ်န့ၣ်, အဝဲအိၣ်လၢအဟံၣ်ဒီးလဲၤဝဲဆူ အတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ် အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

 

အ---အိၣ်ဆိးဝဲဖဲအအ---သဝီဒီးအဝဲမ့ၢ်ပၢ်လၢအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၈) နံၣ်တဂၤလၢအိၣ်ဒီးအဖိ (၄) ဂၤန့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိခဲ လၢာ်အိၣ်ဝဲ (၆) ဂၤလၢအဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. အမါအမံၤမ့ၢ်ဝဲနီၢ်ဆ--- ဒီးအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၄၂) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဖိလၢအဒိၣ်ကတၢၢ် တဂၤအမံၤမ့ၢ်ဝဲစီၤဒ--- ဒီးအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၂၂) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အဖိမုၣ်အမံၤမ့ၢ်ဝဲနီၢ်ဃ--- ဒီးအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၁၉) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အ ဖိခွါခံဂၤတဂၤအမံၤမ့ၢ်ဝဲစီၤယ---ဒီးအသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၁၅) နံၣ်ဒီးအဖိခွါလၢအဆံးကတၢၢ်တဂၤအမံၤမ့ၢ်ဝဲစီၤ ဂ---သးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၁၂) နံၣ်န့ၣ်လီၤ.

လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲတၢ်ဖံးအီၣ်မၤအီၣ်အလီၢ် ဖဲဘဘ---သဝီ, ဒ့လိာ်ကရူၢ်

ဖဲလါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤ, ဂီၤခီ ၁၁း၅၇ အဆၢကတီၢ်, SAC သုးဖိခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်တဖျၢၣ် ဆူဘဘ---သဝီ, ဒ့လိာ်ကရူၢ်, ထီတထူၣ်ကီၣ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်ဆီလီၤအသးဖဲခီၣ်သုးရ့ၣ် (ခလရ) (နီၣ်ဂံၢ်-၃၉) သုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဖဲလွံၢ်မံးလာ် (၄ မိုင်) သဝီ, သၤတီၤကၠံကျဲမုၢ်, ထီၣ်တထူၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်ချံအံၤလီၤ တဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲဖဲသဝီဖိလၢအမံၤမ့ၢ် အူဟ--- တဂၤအထံမိၢ်တြိၤ (မီၤတီၢ်သၣ်)ကျီး ဒီးတခီးကျီးပူၤဒီးဘၣ်ဟးဂီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်အက့ဘၣ်ဒိဝဲ ထံမိၢ်တြိၤထူၣ်ဒီးတခီးထူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲဝၣ်ထူၣ်သ့ၣ်တဖၣ်ဖဲအူဧ---အဟံၣ်ကရၢၢ်ပူၤ လၢအအိၣ်ဘူးလိာ်သးဒီးထံမိၢ်တြိၤဒီးတခီးလၢအဘၣ်တၢ်ကရၢၢ်ဃာ်အီၤဘူးလိာ်သးန့ၣ်လီၤ.

 

လါမးရှး ၂၀၂၅ နံၣ်, SAC ခးလီၤကျိဖးဒိၣ်ဒီး ကဘီယူၤခးလီၤတၢ်အဃိ ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲသဝီဖိအတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်ဖဲပရှီလိာ် ကရူၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်

ဖဲလါမးရှး ၁၃ သီ, ၂၀၂၅ နံၣ်အနံၤ, ဟါခီ ၉း၁၇ အဆၢကတီၢ် SAC  သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်ခးလီၤနါစိၤကျိဖးဒိၣ် (၃) ဖျၢၣ်ဆူပရှီ လိာ်ကရူၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်, တီအူကီၢ်ရ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. SAC သုးဖိသ့ၣ်တဖၣ်အံၤအိၣ်ဖဲသုးကလၢၤလၢအအိၣ်ဖဲတဆံသၢမံးလာ် (၁၃ မိုင်) ဝ့ၢ်, ဒီၣ်ဖါခိၣ်ကီၢ်ဆၣ်န့ၣ်လီၤ. စှၤမံးနံးဝံၤလီၢ်ခံ, SAC ကဘီယူၤဒုးသုးတဘ့ၣ်ဟဲတ့ၢ်လီၤဝဲမ့ၣ်ပိၢ် (၂) ဖျၢၣ်ဖဲရီဘၢၣ် ကျီးလၢအဘူးလိာ်သးဒီးဒဒ---သဝီ, ပရှီလိာ်ကရူၢ်ဒီးဖဲကဘီယူၤခးလီၤတၢ်စှၤမံးနံးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, SAC သုးဖိတဖုဃီလၢအ အိၣ်ဖဲတဆံသၢမံးလာ်(၁၃ မိုင်) ဝ့ၢ်အံၤခးလီၤဝဲကျိဖးဒိၣ်ဒီးကဘီယူၤခးလီၤတၢ်ဖဲပှၤကမျၢၢ်ဖိအတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.

 

ကျိဖးဒိၣ်ချံတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ဖဲသဝီဖိတဂၤအဟံၣ် ဖဲဆဆ---ကဝီၤဒ့လၢအအိၣ်ဖဲဒဒ---သဝီ, ပရှီလိာ်ကရူၢ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်ဒီးတၢ်ဖိ တၢ်လံၤလၢအအိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤခဲလၢာ်ဃၣ်ဃၣ်ဘၣ်ဟးဂီၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟံၣ်အံၤအကစၢ်မ့ၢ်ဝဲနီၢ်သ--- ဒီးသးနံၣ်အိၣ်ဝဲ (၅၂) နံၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ် နီၢ်သ---, အဝၤဒီးအလံၤသ့ၣ်တဖၣ်အိၣ်ဖဲဟံၣ်ဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဝဲကျိ ဖးဒိၣ်အကလုၢ်သီၣ်ဒီး လဲၤဃ့ၢ်ဝဲချ့ချ့ဆူတၢ်ဖီအီၣ်တၢ်အလီၢ် လၢအအိၣ်ဘူးလိာ်သးဒီးဟံၣ် ဖဲကရၢၢ်ပူၤဒ်သိးကအိၣ်ခူသူၣ်ဝဲ န့ၣ်လီၤ. [တၢ်ဖီအီၣ်တၢ်အလီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢအဘူးလၢသဝီဖိအံၤကအိၣ်ခူသူၣ်ဝဲချ့ချ့ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲကျိဖးဒိၣ်ဟဲလီၤတဲာ်ဘၣ်ဟံၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ဒိဝဲနီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ကျိဖးဒိၣ်အဂၤတဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဖဲတခီးထူၣ်အလိၤ ဖဲစီၤက---ကရၢၢ်ပူၤဖဲဆဆ---ကဝီၤဒ့လၢအအိၣ်ဖဲ ဒဒ--- သဝီန့ၣ် လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်အက့ဘၣ်ဒိဝဲ ပွဲမိၢ်ပှၢ် (ပွဲမိုဘွာ) ကညီဘျၢထံခရံာ်ဖိတၢ်ဘါယွၤသရိာ်န့ၣ်လီၤ. သရိာ်အခိၣ်ဒုး ဒီးတၢ်ဒူၣ်ကပၤ ဘၣ်ဒိတပျာ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်အက့ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲသဝီဖိအဟံၣ် (၃) ဖျၢၣ်ဒီးတၢ်ထူၣ်တၢ်ဘိတနီၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဂ့ၤ သဝီဖိတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးနီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

 

ကျိဖးဒိၣ်အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် လီၤတဲာ်ဖဲသ့ၣ်ခိၣ်ဆၢၣ်အဖီခိၣ် ဖဲကျဲမုၢ်ခိၣ်ကပၤဖဲဃဃ---ကဝီၤ ဒ့လၢအအိၣ်ဖဲဒဒ---သဝီဒီးပိၢ်ဖးထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်အက့ဘၣ်ဒိဝဲကျဲအံၤဒီးလီမ့ၣ်အူပျံၤန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်အက့ဖျိးဘၣ်စ့ၢ် ကီးဝဲသဝီဖိလၢ အမံၤမ့ၢ်လ---တဂၤအကျးတဖျၢၣ်ဖဲကျဲကပၤန့ၣ်လီၤ. ကျးခိၣ်ဒုး, ပဲတြီမဲာ်ကလၤဒီးခွးပလီဖိတနီၤဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. ကျိဖးဒိၣ်က့ ဘၣ်ဒိစ့ၢ်ကီးဝဲစီၤမ--- အဟံၣ်တဖျၢၣ်, ကရၢၢ်တၢ်ဒူၣ်ကပၤဒီးတၢ်လီၢ်လၢပှၤပာ်တၢ်ဘိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ကရၢၢ်အတၢၣ်, ကရၢၢ်အတၢၣ်ဖိလၢတၢ်တ့ပာ်ကီၤဃာ်အီၤ, ဒီးပှၤပာ်တၢ်ဘိၣ်အလီၢ်ခိၣ်ဒုးဘၣ်ဒိဝဲန့ၣ်လီၤ. သဝီဖိတဘၣ်ဒိဘၣ် ထံးနီတဂၤဘၣ် န့ၣ်လီၤ.

 

တနံၤဃီအတီၢ်ပူၤမ့ၣ်ပိၢ်အကျါတဖျၢၣ်လၢ SAC ကဘီယူၤဒုးသုးဟဲတ့ၢ်လီၤအံၤလီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဖဲထံကျိၤဘိပူၤဖဲသဝီဖိ (၂) ဂၤလၢအမ့ၢ်ဒီၤန---ဒီးဝ---ရီဘၢၣ်ကျီးအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. ထံကျိၤဘိအံၤအိၣ်ဘူးဒီး ‘ပသံၣ်’ ထံတမၢၢ်လၢအအိၣ်ဘူးလိာ်သးဒီး ဒဒ---သဝီန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်အံၤပိၢ်ဖးထီၣ်ဒီးဘၣ်ဒိဝဲဒီၤန---ဒီးဝ---အရီဘၢၣ်ထူၣ်တနီၤန့ၣ်လီၤ. ဒီၤန---အံၤမ့ၢ်ဝဲသဝီဖိလၢအအိၣ် ဟဲလၢယယ---သဝီ, ပရှီလိာ်ကရူၢ်ဒီးဝ---အံၤအိၣ်ဟဲလၢဒဒ---သဝီန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်အဂၤလၢ SAC ကဘီယူၤဒုးသုးဟဲတ့ၢ် လီၤအံၤလီၤတဲာ်ဘၣ်ဝဲဝ---ရီဘၢၣ်ကျီးန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်ပိၢ်အံၤတပိၢ်ဖးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်နုာ်လီၤဝဲလၢတၢ်ပူၤယိာ်မးတုၤလၢ (၈-ခီၣ်ယီၣ်) ညါဒီးလီၤတဲာ်အလီၢ်ကဲထီၣ်လၢတၢ်ပူၤလၢအအိၣ် (၁.၅ ခီၣ်ယီၣ်) ဒီးအလဲၢ်အိၣ်ဝဲ (၄၅ စဲၣ်ထံၣ်မံးထၢၢ်) န့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤ သဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်နာ်ဝဲလၢမ့ၣ်ပိၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ (၅၀၀-ပီၢ်) န့ၣ်လီၤ.

 

ဒ်လီၢ်ကဝီၤသဝီဖိလၢအထံၣ်ထွဲတၢ်ကဲထီၣ်သးအလီၢ်အံၤစံးဝဲလၢကျိဖးဒိၣ်အံၤမ့ၢ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်လၢသဝီပူၤန့ၣ်ပှၤအိၣ်လၢဟံၣ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤအိၣ်ခူသူၣ်လၢတၢ်ပူၤမ့ၢ်ဂ့ၤတပူၤဖျဲးနီတဂၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စံးဝဲလၢပှၤကိးဂၤဒဲးကသံဝဲန့ၣ်လီၤ. လီၢ်ကဝီၤသ ဝီဖိသ့ၣ်တဖၣ်ပျံၤတၢ်ဖုးတၢ်ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ.

 

ကျိဖးဒိၣ်အဂၤ (၃) ဖျၢၣ်လီၤတဲာ်ပိၢ်ဖးထီၣ်ဖဲပှၢ်ပူၤလၢယယ--- သဝီမုၢ်နုာ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဒီးတၢ်သံတၢ်ပှၢ် တအိၣ်နီတမံၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.